Adım Adım Veri Görselleştirme

Bahadır Eren Teleperformance Türkiye, Planlama ve Raporlama Müdürü

Veri Görselleştirme (Data Visualization) en basit anlatımıyla istatiksel verilerin ve metriklerin karmaşık ve anlaşılması zor tablo görünümünden arındırılarak anlatılmak istenen şeyi ön plana çıkartan grafik (sütun, çizgi, pasta grafiği vb.) ve çeşitli haritalarla gösterilmesi işlemidir.

 

Bilinen ilk veri görselleştirme örnekleri Charles Minard’ın Napolyon’un Rusya seferini anlatan 1812 tarihli haritası ve Florence Nightingale’in 1856 tarihli gül diagramıdır. (rose diagram)





Teknolojinin ilerlemesi ve raporlama araçlarının kullanımının yaygınlaşması ile analiz edilebilen milyarlarca satırlık verinin basit görsellerle anlatımı kolaylaşmıştır.

Özellikle çağrı merkezi sektöründe çalışanların ve çağrı sistemlerinin her veriyi satır satır kaydettiği bir ortamda Takım Liderinden Raporlama Analistine, Operasyon Müdüründen Eğitim Uzmanına kadar tüm seviyelerdeki çalışanların mutlaka elindeki verileri yöneticisine, müşterilerine, ekip arkadaşlarına gösterme ihtiyacı sıklıkla oluşmakta ve bu konuda genellikle herkes kendi yöntemleri ile sunum ve raporlarını hazırlama yolunu seçmektedir.

Bu yazıda sizlere hangi verinin hangi grafik türü ile daha kolay anlaşılabileceğini, daha iyi ve etkili bir anlatım için gerekli püf noktalarını açıklamaya çalışacağım.

 

1.Yalınlık ve Sadeliği Tercih Edin

Google’ın açılış sayfasına, elinizde bulunan akıllı telefonun menüsüne bir bakın. Mümkün olduğunda az renk kullanarak ve kullanımı en kolaya indirgeyerek dizayn edilmiş olduğunu göreceksiniz.

Üzerinde çalıştığınız veri ne kadar karmaşık olursa olsun sizin onu en basit ve sade bir şekilde anlatmanız gerekir (eğer karşınızdaki detay bilgi talep etmediyse). Tablonuzu/grafiğinizi gereksiz detaylardan kurtarın ve özeti sunun.

 

2.Uyumlu Renkler Kullanın

Popüler web sitelerinin hepsinin bir renk paleti vardır ve bunun dışına çıkmazlar. Facebook mavi ve tonlarını, Youtube kırmızıyı kullanmaktadır. Teleperformance da aynı şekilde kurumsal kimliğini gösteren renkleri detaylı bir şekilde anlatan sunumunda şirket içi/dışı sunum ve duyurularında kullanacağı renkleri RGB (red-green-blue) kodları ile belirlemiştir.

Kırmızı arka plan üzerine mavi ile oluşturulacak bir grafiğin yerine kurumun kullanılmak üzere belirlediği renkleri veya o yoksa en azından açık renk ve göz yormayacak, birbirine yakın tonlarda renkleri seçmek iyi olacaktır.



 

3.Doğru Grafik Türünü Seçin

Excel ve diğer raporlama araçları üzerinde çalışan kişilerin en çok hata yaptıkları konu anlatılacak verinin yanlış grafik türü ile sunulmasıdır. Örneğin yıllar bazında satış adetlerini pasta grafik ile göstermek veriyi okuyan kişi açısından yıllık trendi görmesini imkansız hale getirecektir.

Sütun Grafiği (Bar Chart) : En sık kullanılan gösterim yöntemi. Her tür veriyle birlikte kullanılabilir.

Çizgi/Alan Grafiği (Line/Area Chart) : Tarih bazında (gün/ay/yıl) değişimi ve ilerlemeyi göstermek için kullanılır. Gerektiğinde aynı grafik içerisinde hem sütun hem çizgi grafiği gösteren çift eksenli kullanım yapılabilir.

Pasta Grafiği (Pie Chart) : Yüzdesel dağılım göstermek için kullanılır. Eğer gösterilecek kırılım 5’ten fazlaysa ve değerler birbirine yakınsa tercih edilmez, onun yerine sütun grafiği kullanmak daha uygun olur. Son zamanlarda pasta grafiği yerine daha modern bir görünümü olan donut grafiği (doughnut chart) kullanılmaktadır.

 



 

Bu en temel grafik türlerinin yanında son zamanlarda Scatter, Radar, Harita (map), Hiyerarşi grafikleri de uygun veriler ile kullanılır. Özellikle excel 2016’nın 3 boyutlu harita modülü ile koordinatları bilinen veya şehir isimleri bulunan verilerde harita üzerinde sıcaklık (heatmap) dağılımı göstermek oldukça iyi sonuçlar üretebilmektedir.

 

4.Fazlalıklardan Kurtulun

Bir tablonun siyah kenarlıkları, arka planının rengarenk olması veya başlığının büyük puntolarla yazılması tablonuzu ve grafiğinizi daha iyi göstermek yerine göz yorucu olacaktır. Tablonuzdaki kenarlıkları, başlık arka planını, grafiğinizdeki eksen başlıklarını, üç boyutu, gölgelemeyi, pastel renkleri kaldırın. Unutmayın; resim ödevi yapmıyorsunuz, veri sunuyorsunuz.



 

5.Rakamların Neyi İfade Ettiğini Gösterin

Sunduğunuz verinin cinsi nümerik değer, para birimi, oransal/yüzdesel değer, gün-ay-yıl vb. hangisine uygunsa o formatta gösterin. İçinde hem satış adetleri, hem satış tutarları (TL cinsinden) hem de oransal dağılımı gösteren bir tabloda neyin ne olduğunu okuyan kişinin tahmin etmesini beklemeyin.

3 haneden büyük rakamlar için mutlaka binlik ayracı, yüzdesel değerler için –eğer çok gerekli değilse- virgülden sonra en fazla 1 adet değer kullanın. Binlik değerlerin fazla sıfırlarını atarak “k” cinsinden, milyonluk değerleri “mio” cinsinden gösterin. Unutmayın, rakamda ne kadar az hane varsa o kadar akılda kalıcı olacaktır.

 

Son olarak; grafiğinizin veya tablonuzun amaca yönelik, ilk bakışta anlaşılabilen basitlikte olduğundan emin olun. Bunun için –eğer yapabiliyorsanız- kendiniz yaptığınız işe dışarıdan bir gözle bakın veya bir arkadaşınızdan yardım isteyin. Excelin bir seviye üstünde iyi görseller hazırlamak istiyorsanız infogr.am, piktochart.com, vizzlo.com, venngage.com gibi ücretsiz web sitelerinden faydalanabilir yada işi profesyonel boyuta taşımak için Microsoft Power BI, Qlikview, Qliksense, Tableau, Cognos gibi İş Zekası (Business Intelligence) platformları ile çalışabilirsiniz.

Kaynak için Teleperformance Blog'a teşekkür ederiz.

Not: Bahadır Eren'in "Veri Görselleştirme" ile ilgili diğer paylaşımlarını buradan takip edebilirsiniz.